Al jaren vraag ik me af wanneer het enorme appartementencomplex naast de blokkendoos van het CCC (Centro Cultural e de Congressos) van Caldas da Rainha wordt afgebouwd. Ik denk dat het al zo’n tien jaar, op zijn minst, onafgebouwd kolossaal staat te wezen naast het complex waaronder ik bijna altijd mijn auto parkeer als ik even fruit, groente en noten ga halen op de dagelijkse markt in de stad (eerste uur parkeren is gratis, dus dát is mooi meegenomen!).

Tot mijn verrassing constateer ik dat het gebouw éindelijk wordt afgebouwd. Hoera! Maar toen ik de prijzen opzocht van een appartementje in dit complex, heb ik werkelijk met mijn ogen moeten knipperen:

Bezitters van een appartement in het complex hebben zicht op deze muurschildering en wonen naast mijn favoriete beeld van Bordallo Pinheiro (de Min), dat wel!

(meer over de Min van keramist Bordallo Pinheiro in het beeldverhaal De min van mijn vader)

Sporadisch werp ik een blik op de advertenties in de etalages bij makelaars. En ja, ik heb ook wel geconstateerd dat de prijzen pijlsnel omhoog zijn gegaan. Maar nu rijzen ze de pan uit. We hebben het hier wel over Caldas da Rainha, hè, een provinciestadje…

Getuigenissen van radeloze woningzoekenden

Toen ik vorige week mijn nagels liet doen, vertelde de nagelstyliste dat ze 500 euro voor haar kleine studio betaalt, waar ze me ontvangt voor een manicure en pedicure. Vijfhonderd euro voor een ruimte zonder slaapkamer. De huiskamer is slaapkamer, woonkamer en keuken ineen. Het is best een mooi complex en binnen is het gezellig, vooral ook omdat er een leuke kat rondloopt. Ze is studente aan de ESAD (Escola Superior de Artes e Design) en doet haar studie in de avonduren om overdag te kunnen werken. Om 18.00 uur begint ze op Hoge School en tegen 23.00 uur is haar laatste les. Ik heb diep, diep respect voor haar. Mijn vrolijke nagels staan in schril contrast met haar dagelijkse werkelijkheid. Ze lakt tegenwoordig nagels met een lak die verkleurt. Dus als je het koud hebt (of je nagels even in een bak met koud water hangt) hebben de nagels een andere kleur dan wanneer je het warm hebt. Om het eens uit te proberen kies ik niet voor nagels die van groen naar geel gaan, maar houd het simpel: zalm-oranje naar roze vind ik al heel wat:

De Portugese regering doet een poging om het tij te keren door bijvoorbeeld de Alojamentos Locais aan te pakken. Veel te laat, zegt mijn moeder. Een Alojamento Local kunnen huiseigenaren bij de gemeente aanvragen. Hiermee kunnen ze hun huis in de toeristenverhuur te doen.

In grote steden wordt hier flink over geklaagd. Mensen die ergens wonen en willen uitrusten, gaan niet altijd goed samen met toeristen die willen feesten en lawaai maken. Daarnaast zijn ontzettend veel panden in mooie oude stadscentra door investeerders opgekocht om ze aan toeristen te verhuren.

Afgelopen zondag ging bij ons aan tafel het gesprek over de woekerprijzen die nu begin augustus in Lissabon en de regio van Fátima worden gevraagd. In die periode zijn de Jornadas da Juventude van de katholieke kerk. Men denkt/hoopt dat de paus in staat is te komen en vanuit de hele wereld reizen in ieder geval katholieke jongeren af naar Lissabon en Fátima om erbij te zijn (u zijt dus van 1 tot 6 augustus gewaarschuwd…).

Kortom: er valt geld te verdienen in de korte verhuurmarkt. Iets waar de regering nu een stokje voor probeert te steken, door de verhuur van Alojamento Local onaantrekkelijker te maken, en de verhuur voor de langere termijn aantrekkelijker. Of dit het gewenste resultaat gaat opleveren? Geen idee. Veel huiseigenaren zijn bang om hun pand in de langdurige verhuur te doen, want er doen veel verhalen de ronde van huurders die hun huur niet betalen of dingen kapot maken etc. Van oudsher investeert men in stenen. De koop van een appartement wordt vaak gezien als oudedagsvoorziening of als appeltje voor de dorst. Geld op de bank brengt niet veel op. Daarnaast hebben veel oudere Portugezen nog meegemaakt dat de escudo jaarlijks devalueerde en zijn ze opgegroeid met het idee dat onroerend goed waardevaster is.

Zo heeft mijn kapster van haar zuurverdiende geld geïnvesteerd in een appartementje voor de verhuur. Ze kreeg te maken met huurders die niet met zijn tweeën in het kleine appartementje woonden, maar met zijn achten. Die verhuurders bleken het onderverhuurd te hebben. Een vriendin, lerares van beroep, had te maken met huurders die weigerden de huur te betalen en zelf beslisten dat ze minder gingen betalen. Uiteindelijk kon deze vriendin zelf niet meer de hypotheek van dit verhuurde appartement betalen en moest het appartement door de bank verkocht worden. Ze kwam vervolgens in de schuldsanering terecht. Het verhuurverhaal heeft twee kanten en ik denk dat de angst om te verhuren onder veel Portugezen groot is en dat daarom mensen liever een huis leeg laten staan (juist omdat iedereen wel een paar van bovenstaande verhalen kent).

Ik hoop in ieder geval voor deze mensen, die aan de krant Público een noodkreet hebben afgegeven, dat ze gauw een fijne en betaalbare woonplek vinden:

Vertaling: Laten we even rekenen: het gemiddelde maandelijkse loon, schoon, van werknemers die ik spreek, en die of in de horeca of op kantoor werken, is tussen de 800 en 900 euro. De huur van een T1 (1 slaapkamer) in het centrum van Lissabon is rond de 1000 euro en in de periferie rond de 650 euro, prijzen die jaarlijks omhooggaan met het percentage dat door de regering wordt vastgelegd.

Vertaling: We brengen ontelbare uren door met werken om salarissen te ontvangen die de maandelijkse benodigdheden niet dekken – laat staan onvoorziene zaken – en we zien af van tijd die we met familie zouden willen doorbrengen. We zien onze kinderen niet opgroeien zoals het hoort, omdat we een absurde tijd werkend doorbrengen voor bazen voor wie we slechts werknemer 432 zijn.

Er gloort ook hoop aan de horizon. Sommige huiseigenaren in de grote steden proberen, al is het een druppel op een gloeiende plaat, het verschil te maken door hun huizen voor redelijke prijzen te verhuren. Deze mevrouw heeft een gebouw in de periferie van Lissabon opgeknapt en verhuurt de appartementen aan jongeren. “Queremos mais donas Rosários“, staat eronder. We willen meer donas Rosários. Tja…

Geen beeldverhaal van Zin in Portugal meer missen? Tik je e-mailadres in bij de volgknop, dan verschijnt een volgend verhaal meteen in je inbox.