Thee en ananas op de Azoren

Al jaren drink ik het liefst groene thee van de Azoren, die gelukkig ook in Portugal continentaal in speciale delicatessenwinkeltjes te vinden is.

Theemerk Hysson Gorreana

Op het eiland São Miguel kun je de uitgestrekte theeplantage in het plaatsje Gorreana bezoeken. Voor theeleuten een must en voor wie van industrieel erfgoed houdt ook. Met oude machines drogen of stomen ze daar nog steeds theeblaadjes. De hele keten van plukken tot verpakken is vertegenwoordigd.

De oude theeverwerkfabriek dateert uit 1883 en is opgericht door de familie Gago da Câmara. Vandaag produceert Chá Gorreana zo’n 40 ton thee per jaar. Chá is trouwens Portugees voor thee en je spreekt het uit als ‘sjah’. Omdat er in het gebied geen bedreigingen of ziektes voorkomen die de theestruiken aantasten, werkt Gorreana zonder chemische middelen. De plantage van 45 hectare levert dus uiterst zuivere thee op.

trail_op_de_azoren — Voor wandelaars is er een trail uitgezet

ch_gorreana_14 — Dit is geen Bali! Nee, dit is het eiland São Miguel, een stukje Portugal midden in de Atlantische Oceaan.

Met verbazing heb ik opnieuw naar de plantage en het proces van ‘theemaken’ gekeken. Tijdens mijn vorige bezoek aan de plantage, zo’n tien jaar geleden – hartje zomer-, was het stervensdruk en kon ik de machines niet goed naderen. Onze gids jaste de bezoekers er bovendien in noodtempo doorheen. In deze periode van het jaar kun je bij elke stap van het verwerkingsproces blijven hangen. Tijd genoeg ook om een praatje te maken met een van de medewerkers die net bezig is theeblaadjes te drogen. Ik vertel hem dat mijn familie wijn maakt en dat ik het reuze leuk zou vinden om eens op het vaste land van Portugal theestruiken te verbouwen. “Nou, mevrouw, u boft. Ik heb achter wat stekjes die u zo kunt meenemen.” Voor ik het weet heb ik tien theeplanten in de auto, met aarde en al. Klein probleem: hoe houd ik ze in leven tot ik terugreis en veel interessanter, hoe krijg ik ze in het vliegtuig mee naar Portugal? Gelukkig heeft mijn kamer in Hotel Terra Nostra een balkon, daar kunnen de planten wel een paar dagen overnachten. Ik denk dat de dames die dagelijks mijn kamer schoonmaken wel even hebben gegniffeld bij het zien van de struikjes op mijn balkon.

Ananasplantage A. Arruda

alweer_een_koe — Alweer een overstekende koe…

Naast thee en heerlijke kaas (het wemelt immers van de koeien op de eilanden) staan de Azoren ook bekend om de zoete ananassen die er gekweekt worden. Vlakbij de hoofdstad van São Miguel kun je zo’n plantage bezoeken.

SAM_4301 — Na dik een uur rondrijden eindelijk gevonden! De ananasplantage A. Arruda in Fajã de Baixo. Niet eens zo ver van het vliegveld van Ponta Delgada.

Het kweken van een ananas in een lage witte kas is een tijdrovende business leren we bij de Arruda-plantage in Fajã de Baixo. Geen wonder dat ananassen van de Azoren aan de prijs zijn. Je betaalt al gauw een euro of zes, zeven voor een redelijke grote ananas.

Ik kan de verleiding niet weerstaan. Net als mijn vader besluit ik een paar wortels mee te nemen. Een kleine investering van 15 euro. Mijn vader heeft het jarenlang geprobeerd, met één ananas als resultaat. Wie weet lukt het nu wel. Dus naast de theestruikstekken op mijn balkon, liggen er ineens drie ananaswortels op het bijzettafeltje. Ik vermoed dat de wenkbrauwen van de schoonmaakdames aardig omhoog zijn gegaan.

Hoe krijg ik mijn investering in de toekomst mee? Om het risico te spreiden, stop ik de helft van de theestruikjes met aarde en al in dozen in mijn grote koffer (wat ben ik blij met die hutkoffer!) en de andere struiken doe ik in mijn handbagage. De wortels mogen niet in de koffer, die moeten zo veel mogelijk blijven ademen. Die gaan mee in een open tas. En gelukkig, op het vliegveld doet niemand moeilijk over de struikjes en wortels. En de TAP ook niet (lang leve de TAP!).

Dezelfde avond planten we de ananaswortels en een dag later de theestruikjes (die moeten eerst even bijkomen en krijgen een plens water).

ananas_in_de_kas_01 — Ananaswortels plant je horizontaal. Er komen zo’n vijf scheuten uit een wortel. Die scheuten moet je overplanten. Op zo’n zestig centimeter van elkaar groeien de ananasplanten verder. Van begin tot het eind duurt het zo’n anderhalf jaar tot twee jaar voordat je een ananas hebt die rijp is en gegeten kan worden. Met een beetje mazzel levert de investering in drie wortels mij vijftien ananassen op…

Of het gaat lukken? Over 18 maanden zijn hopelijk de ananassen rijp en over zes jaar mogen de bladeren van de camellia sinensis geplukt worden. Nog even wachten op dat kopje thee dus…

ch_gorreana_encosta_de_bruma — De *crème de la crème* van Gorreana is de groene thee ‘Encosta de Bruma’. Een fluweelzachte thee. Niet goedkoop overigens, voor 80 gram betaal je op het vaste land van Portugal al gauw rond de 5 euro. Ook voor Orange Pekoe, Broken Leaf, ‘gewone’ groene thee kun je bij Gorreana terecht.

Nuttige informatie

Hysson Gorreana theeplantage
De thee is via de webshop te verkrijgen: Gorreana (http://gorreana.pt/en)
Adres:
Plantações de Chá Gorreana
Gorreana
9625-304 Maia
São Miguel – Açores (Portugal)
Tel./Fax – (+351) 296 442 349
Bezoek plantage/fabriek: gratis

Ananasplantage A.Arruda
Plantação Augusto Arruda
Rua Dr. Augusto Arruda
9500-454 Fajã de Baixo – Ponta Delgada
São Miguel Açores (Portugal)
Bezoek plantage: gratis

Overnachten in de buurt van Gorreana
Op 10 autominuten: Garden Hotel Terra Nostra in Furnas
Dit hotel met botanische tuin heeft een vulkanisch heetwaterbad en veel Art Deco-elementen.

Lokale reisagent die Nederlands spreekt
Catarina Cymbron van Melotravel
(whalewatching, rent-a-car, hotelreserveringen, vluchten, complete vakanties op de Azoren)
Rua de Santa Luzia nº 7/11
9500-114 P. Delgada
São Miguel – Azores
T: +351 296 205 381
E: catarina@melotravel.com
Skype: cymbron-catarina
Website: www.melotravel.com

En natuurlijk: er is nog véél meer te bezichtigen en te doen op of rondom het eiland São Miguel. Walvissen en dolfijnen spotten, de prachtige meren van Sete Cidades fotograferen of rondom kraters van oude vulkanen wandelen. Daarnaast kun je op São Miguel een bijzondere Cozido à Portuguesa eten: een stoofpot met vlees, worsten, verschillende kolen, wortels en aardappelen (een echte ‘pot-au-feu’ dus), hier langzaam gegaard in vulkanisch water.