Het is toch bijna niet te bevatten dat een jongeman uit Caldas da Rainha dagenlang de roze trui in de Giro d’Italia draagt? Alleen jammer dat João Almeida uitgerekend op de dag waarop wij op pelgrimstocht naar A-dos-Francos besluiten te gaan van zijn voetstuk klettert en de koppositie verliest.

A- dos-Francos is een freguesia, deelgemeente, van Caldas da Rainha. Nu snap ik waarom alle beelden van de Bordallo Pinheiro- route met roze sjaals zijn versierd. Zelfs om onze good old Rainha Leonor, de koningin die Caldas stadsrechten ooit heeft verleend, hebben ze deze dagen een roze cape om haar schouders geknoopt. En ik maar denken dat deze sympathieke actie vanwege 11 oktober, de internationale coming-out-day, was.

Als we vrijdagmorgen A-dos-Francos binnenrijden is een zoon uit dit dorp nog de leider van de Giro d’Italia. We zijn zo in ons sas met João dat we in het café van de Filarmónica bij een koffie en een pastel de nata spontaan roze João t-shirts aanschaffen om zondag, als hij de Giro wint (!), in rond te lopen. We zijn niet de enigen die speciaal naar A-dos-Francos tijgen. Ook wielrenners uit de buurt staan onhandig selfies bij de rotonde te maken. Ik bied aan om hen te vereeuwigen. En biets meteen een van hun fietsen voor een foto van onszelf. Dus daar staan we dan trots te wezen voor de familieapp. Achter ons prijkt fier het spandoek ‘A-dos-Francis is met je!’. Even de Hollandse tak de oogjes uitsteken. Aan het eind van de dag weten we beter. Had ik nou maar mijn mond gehouden… Op de Hollandse familieapp zijn ze er als de kippen bij om het nieuws te melden: João is geKelderd. Kelderman leidt nu, een Hollander!

Tja, het kan verkeren, hè?
We houden moed, misschien maakt João Almeida de achterstand goed. Je weet het maar nooit! Als ik zo naar het heuvellandschap rondom A-dos-Francos kijk, denk ik dat hij nog wel wat in de benen heeft voor een eindspurt. Força! En João, je weet, A-dos-Francos en wij zijn met je!

Atelier Sá Nogueira: nieuwe tegels met oude patronen
Een paar dagen eerder heb ik in Caldas da Rainha bij de lokale krant, Gazeta das Caldas, mooie tegeldoosjes en tegels gezien. Het atelier, Sá Nogueira, dat deze kunstwerkjes maakt zit óók in A-dos-Francos, dus ná onze bedevaart gaan we op zoek naar deze werkplaats. Even buiten het dorp, aan de Estrada dos Casais da Palmeira nummer 18, vinden we de plek waar eeuwenoude tegelpatronen nieuw leven wordt ingeblazen. De tegels met reliëf zijn zo mooi dat ik de verleiding niet kan weer staan en ik val als een blok voor een rij met tegelpatronen!

In Caldas da Rainha staan huizen die van onder tot boven met tegels bekleed zijn. Veel van die tegelhuizen hebben originele Bordallo Pinheiro-tegels. Om je een idee te geven: bij Bordallo Pinheiro maken ze ze nog steeds en één zo’n tegel kost 35 euro. Kun je nagaan hoeveel de buitenkant van zo’n huis waard is. Dieven vonden het een aantal jaren geleden ineens reuze interessant en bikten er tegels af. Tot afgrijzen van de eigenaar en plaatselijke bevolking. Gelukkig hebben ze de tegeldiefstal redelijk weten te stoppen door op te roepen geen oude tegels te kopen.
Hier bij Azulejaria Sá Nogueira zijn ze gespecialiseerd in het herstellen van oude muren. Zo zijn zij degenen die gevraagd zijn om de wanden met oude tegels van het pittoreske treinstationnetje in Caldas da Rainha weer compleet te maken.

Van de eigenaar en zijn vrouw leer ik dat de geometrische motieven een Spaans-Arabische oorsprong hebben. De moren mochten geen dieren, mensen of bloemen afbeelden en hebben zich dus toegelegd op het fabriceren van geometrische patronen die tot in het oneindige door kunnen lopen. Doordat de tegels reliëf hebben blijft het glazuur bij het bakken mooi op de juiste plek.

Museumwinkels in Portugal verkopen hun tegeldoosjes en particulieren uit het buitenland weten dit kleine atelier inmiddels ook goed te vinden. De eigenaar vertrouwde me toe dat de nationale markt door corona behoorlijk is ingestort, maar dat hij meer en meer naar het buitenland, vooral naar de USA en Engeland, verzendt. Ik snap helemaal waarom!

Een met de hand beschilderde reliëftegel kost tussen de 13 en 25 euro, afhankelijk van de grootte. Een heel huis van de stoep tot het dak versieren, zoals ze dat vroeger deden, lijkt me tegenwoordig onbetaalbaar, maar een wandje moet toch kunnen?
Meer weten over Caldas da Rainha, een stad waar keramiek van oudsher én wielrenners van nu een rol spelen?
Neem maar eens een kijkje op de volgende beeldverhalen over de Bordallo Pinheiro -beeldenroute, de musea en het oude centrum, waar ik zo graag doorheen loop!
Bordallo Pinheiro – route
Winkel in de oude Bordallo Pinheiro-fabriek (waar men nu vaak buiten in de rij staat om naar binnen te mogen, zo populair zijn de ontwerpen inmiddels).
Keramiekmuseum met fotogenieke tuin
Een vaginale douche met stinkend bronwater
Link naar de Facebookpagina van azulejaria Sá Nogueira
Handig om te weten in dit coronatijdperk
Vanaf gisteren, 23 oktober, is het dragen van een mondkapje ook buiten verplicht (en volgens boze tongen uit ons dorp is het slim om er een op te zetten, want de staat probeert door corona verloren belastinginkomsten een beetje op te krikken door boetes uit te delen).
Verder geldt er vanaf 30 oktober tot 3 november een verbod om je te verplaatsen buiten de gemeentegrens. Op 1 november is het Allerheiligen en gaan veel mensen op pad. Traditiegetrouw ga je dan met de familie de graven poetsen. Tante Tia en ik hebben daarom gisteren tegen het vallen van de avond maar alvast ‘verse’ rode plastic anjers gebracht. Staan onze graven er in ieder geval weer netjes bij. Een weekje meer of minder maakt voor de eeuwigheid ten slotte toch niet uit!
Geen beeldverhaal van Zin in Portugal meer missen? Tik dan je e-mailadres bij de volgknop in!