In de Volkskrant lees ik altijd op zaterdag met veel plezier de rubriek “Oog voor Detail” waarin Wieteke van Zeil opmerkelijke hoekjes en details op oude meesterweken bespreekt: een hangertje aan een rok, pompeuze schoenen, een aparte duvel, eten op tafel. Het zijn maar enkele voorbeelden.
Geïnspireerd door deze manier van kijken, ben ik onlangs voor de tweede keer – in korte tijd – door het piepkleine Museu do Hospital Termal in Caldas da Rainha gelopen. De tegeltableaus in dit museum zijn zo bijzonder, dat ze mijn tweede bezoek binnen een week rechtvaardigen. Na het bezoek aan dit museum volgt altijd nog een hoogtepunt: de gids neemt je mee naar het ‘grote Hospital Termal’, waar je mag afdalen naar de stomende en naar rotte eieren stinkende heetwaterbronnen. Eeuwenlang hebben mensen hier hun heil in gezocht. Ik moet er niet aan denken, maar blijkbaar werkt het wel. De eerste die het door heeft, is koningin Leonor (1458-1525). Zij is verguld dat ze door het badderen in het thermale water verlost raakt van haar helse buikpijnen. Als dank verleent ze de plek stadsrechten: Caldas da Rainha is geboren (caldus/caldae – warm – heetwaterbronnen; da Rainha = van de koningin).
Museu do Hospital Termal
In het stadspaleis van waar edelen naar de baden vertrokken, is nu het museum gevestigd. Het roze paleis valt niet te missen tegenover de imposante klok waaronder een kapel is ter ere van Nossa Senhora do Pópulo. Een ideale plek om te trouwen, voor wie nog ideeën heeft. Ik heb hier al menig huwelijk gesloten zien worden. En sinds de dood van mijn vader wordt in deze betegelde kapel trouw, op zijn sterfdag, om elf uur de mis opgedragen.
Doordat ik eens goed op de details van de grotendeels achttiende eeuwse tegeltableaus let, vallen me ineens meekijkende engelen, rare figuren, wanhopige bedelaars en veel godvruchtige burgers en edelen op.
Op de eerste verdieping, waar de tegeltableaus zijn, staan ook nog meubilair en hulpmiddelen uit het oude ziekenhuis. In een van de hulpmiddelen menen we een voorloper van de rollator te herkennen.
Hospital Termal
In het ‘echte’ oude ziekenhuis kun je nu alleen terecht voor fysiotherapie. Maar ik kan me nog herinneren dat mijn ouders aan het bijkomen waren van een bad op een van de stoelen in de gang. Of dat mijn tante boven een inhalator hing. Helaas kan er niet meer gekuurd worden. Volgens de officiële kanalen, omdat de leidingen vol legionella zitten. Maar onze gids noemt het ‘politieke legionella’. Het bestuur is onlangs overgegaan naar de gemeente en we hebben zo’n vermoeden dat de gemeentekas voorlopig te leeg is om dit enorme complex in ere te herstellen en te exploiteren. Jammer!
Tot op de dag van vandaag zie je in het stadspark, grenzend aan de oude thermen, stoelen die sterk aan de Rietveldstijl doen denken. Alleen bestonden ze in deze contreien al, voordat de beweging De Stijl de vormen beroemd maakte.
Capela São Sebastião
Alsof we nog niet genoeg tegeltableaus hebben gezien, wandelen we naar het centrale marktplein, waar zich op de top een kleine kapel ter ere van de Heilige Sebastiaan bevindt. Een met pijlen doorzeefde Sebastiaan is voor de christelijke middeleeuwse kunstenaar te vergelijken met wat Apollo voor kunstenaars uit de Oudheid betekent: de verbeelding mannelijk naakt. De muren in deze kapel zijn volledig betegeld met scènes uit het leven van São Sebastião. En we krijgen hier een weldoorvoed exemplaar te zien!
Handig om te weten
Voor slechts een paar euro kun je alles of per onderdeel bezoeken. Een kaartje voor het museum: 3 euro. Een bezoek aan de oude thermale baden: 1,50 euro. En voor de spotprijs van 1 euro doen ze de deuren van de kapel ter ere van São Sebastião speciaal voor je open. Wel op tijd komen en niet een half uur voor lunch- of sluitingstijd, want dan kun je pech hebben…
Klik hier voor de link naar het Museu do Hospital Termal das Caldas da Rainha.
Op het moment van schrijven zijn de openingstijden (dus pin me er niet op vast):
Dinsdag tot en met zaterdag en op feestdagen van 10.00 uur tot 12.30 uur en van 14.00 uur tot 17.00 uur. Op zondag van 9.00 uur tot 12.00 uur. Op maandagen gesloten.
Ik heb al eens eerder iets over deze thermale baden en al veel vaker over Caldas da Rainha zelf geschreven. Interesse? Lees dan ook onderstaande beeldverhalen:
Een vaginale douche met stinkend bronwater
Een intrigerende ansichtkaart uit 1901
Een echte Bordallo Pinheiro koop je in Caldas da Rainha
Piemels spotten in Caldas da Rainha
Keramiek in Caldas: de Bordallo Pinheiro-route
De vijf musea in Caldas da Rainha en Simppetra – beeldhouwers aan het werk.
Geen beeldverhaal meer missen? Vul dan je e-mailadres bij de volgknop in. Zo ontvang je volgend verhaal meteen in je inbox.
No worries, ik heb net zo’n hekel aan spam als jij!
Of like de Facebookpagina van Zin in Portugal.
Zin in Portugal? 