Onbegrijpelijk dat ik al jarenlang iedereen die ons bezoekt aanraad om vooral Sintra te bezichtigen. Over Mafra, een stadje dat nota bene dichterbij ligt, rep ik zelden. Maar vanaf 3 augustus staat het enorme bouwwerk in Mafra hoog op mijn ‘must see’- bezienswaardighedenlijst van de kust boven Lissabon. Sintra is mooi, maar zomer en winter een poppenkast in vergelijking met de sobere stilte van het kolossale paleis/klooster in Mafra. Zelfs hartje zomer lijkt het alsof we alleen in het paleis zijn.

De imposante voorgevel en het plein ervoor zijn fotogeniek. Klein en haast nietig schrijdt een bruid aan de arm van haar vader over het grote plein naar de kerk. Ontroerend.

In het paleis zijn de vele, hoge vertrekken voorzien van koninklijke, maar toch ietwat sobere allure en de ziekenboeg voor broeders in het kloostergedeelte doet zo indrukwekkend spartaans aan, dat tranen me in de ogen schieten.

Door de gangen en vertrekken dwalend wanen we ons zelf even lid van de hofhouding. Ik heb me door een van de weinige suppoosten laten vertellen dat de gang tussen het woongedeelte van de koning en de kamers van de koningin maar liefst 230 meter is. De langste van Europa wordt er trots bij gezegd.

Aanvankelijk verbleven de koninklijke echtelieden ieder in een eigen vleugel, gescheiden door die enorme gang. Latere Portugese koningen hadden genoeg van die ongezellige scheiding en trokken gewoon bij elkaar in.

De Portugese nobelprijswinnaar, José Saramago, verhaalt meesterlijk over de bouw van het achttiende-eeuwse klooster in Memorial do Convento (in Nederland vertaald als Memoriaal van het Klooster). Portugal dankt dit bouwwerk aan een koningin die – ondanks verwoede pogingen van de koning- maar geen troonopvolger wilde baren. Pas toen Dom João V beloofde de wereld een groot klooster in Mafra te laten bouwen mocht het God behagen hem een erfgenaam te schenken. Binnen een jaar werd de hevig verlangde nakomeling geboren en was Portugal een immens klooster rijker.

De wandeling voert ons van de ene toren naar de andere. Terwijl ik door de kamers dwaal, besef ik dat de gigantische afmetingen van dit gebouw Hollandse paleizen tot miniatuurhuisjes reduceren. Ik krijg de kans om alles rustig op de foto te zetten. Bijna nergens zijn suppoosten. Ze geloven hier nog in de goedheid van de mens. Mijn man is verbaasd dat hij met zijn rugzak gewoon naar binnen mag.

En dan de bibliotheek: prachtig! Wanden vol boeken in leren banden. Lezen deden de monniken in de raampartijen. Maar wat het meest indruk maakt is de ziekenboeg voor monniken. Spartaans lijden. Een soort kapel is ingericht als ziekenzaal met blauw-wit betegelde nissen die met sierlijke gordijnen van elkaar gescheiden worden.

Het valt me op dat er nergens open haarden te vinden zijn. In de winter moet dit paleis ijs- en ijskoud geweest zijn. Naar ik heb begrepen bezocht de koninklijke familie dit paleis soms slechts een weekend, om bijvoorbeeld Oud en Nieuw door te brengen. Wat zullen de dames in hun mooie balkleding een kou geleden hebben!

De enige verwarming kwam van sierlijke potten waarin onder hout gloeide en bovenin kruidige takken werden gelegd. Het zal er aangenaam geroken hebben, maar of die potten de ruimtes van voldoende warmte hebben kunnen voorzien betwijfel ik. De bibliotheek in het religieuze gedeelte is de enige plek met open haard. Om warm te blijven moet je veel lezen dus!

Pas sinds een jaar of twintig heeft het paleis electriciteit. De vloer is in bepaalde gedeeltes opgelicht en er zijn kabels doorgetrokken. Gezien de ook nu nog schaarse spotjes zal het wel zó’n klus zijn geweest dat men gedacht heeft: laat maar. Ik ben er blij om. Dit betekent dus dat de moderne mens een paleis beleeft zoals het geweest moet zijn: het licht komt van de hoge ramen en overal zie je kandelaars waarvan de kaarsen nog niet vervangen zijn door peertjes. Wat zou ik graag een nachtje in dit paleis willen slapen…Het reusachtige bed van de koning lijkt me wel wat voor een avondje paleisbeleving!

Vanaf de ramen kunnen we tot de dag van vandaag in de verte, uitkijkend over het stadje Mafra, het blauw van de Atlantische Oceaan zien. Ik kan me voorstellen dat prinsen en prinsessen mijmerend voor de ramen hebben gestaan. Alhoewel ze zich niet hoefden te vervelen. Er is zelfs een heuse speelkamer beschikbaar met een soort flipperkast, biljarttafel en iets dat op een voorloper van tafelvoetbal lijkt.

Na zo’n bezoek wil je wel iets lekkers. Op het pleintje voor het paleis zijn terrasjes die ons een mooi uitzicht op het wit-okerkleurige gebouw gunnen. We kiezen voor een bakkerij op de hoek: Polo Norte. Daar zitten de Portugezen. Wat een broden en lekkernijen! We bestellen twee sandes de queijo (sandwich met kaas) en, uiteraard, ook iets lekkers. Sinaasappelsap, koffie en thee erbij. Kosten 8,60 euro. Ik houd van deze prijzen! Op het grote bord zie ik dat deze bakker elke dag een lunchgerecht serveert, bijvoorbeeld ‘bacalhau com natas’ (stokvis met room, een van mijn favoriete stokvisgerechten). Daarnaast zie ik ook soep op de menukaart staan en in de vitrines heerlijke quiches.

Kortom, voortaan stuur ik iedereen naar Mafra!

Praktische informatie:
De kerk is vrij toegankelijk, maar voor het bezoek van het paleis en delen van het klooster koop je een kaartje ( 6 euro p.p.; families en 65 plus mogen tegen gereduceerd tarief naar binnen). Op dinsdag is het paleis gesloten.
Site met adresgegevens en openingstijden (helaas alleen in het Portugees):  Palácio de Mafra

Bakkerij Polo Norte: Praça da República 15 (pleintje voor ingang kerk)

En verder:
Op een kilometer of zeven afstand van de stad Mafra is een groot park “Tapada de Mafra”. Je kunt hier wandelen, paardrijden, vogelshows zien en andere buitensportactiviteiten ontplooien. Voor sommige activiteiten moet je van tevoren reserveren.Kijk vooral eens op hun site!

Engelse versie/ English version op Do you like Portugal?

Wil je op de hoogte blijven en de stukjes over Portugal meteen ontvangen? Klik dan rechtsonder op deze site op de ‘volg’-button en vul je e-mailadres in. Je krijgt dan de stukjes rechtstreeks in je mailbox. Zonder vervelende spam of reclame, overigens. En je kunt je op elk gewenst moment weer afmelden.