We gaan naar het Palácio da Pena in Sintra en zeggen oh en ah. We bezoeken het Palácio de Queluz en denken: dat is mooi! Maar waarom heeft niemand het over Casa dos Patudos in Alpiarça? Dit gigantische casa museu (museumhuis) hangt vol kunst. Zaal na zaal ontdek je fraaie meubels en ornamenten! Het voelt alsof de familie elk moment kan verschijnen om jou als gast welkom te heten. Alles tastbaar, in de originele staat, want de laatste eigenaar heeft bedongen dat alles blijft zoals het was.
Ik snap wel waarom dit pareltje verborgen is gebleven: er wordt weinig reclame voor gemaakt én binnen mag je geen enkele foto maken. Jammer (en onbegrijpelijk). Wij zijn in Alpiarça beland doordat ik zulke goede herinneringen heb aan een ander museumhuis en wel in Golegã, de paardenstad bij uitstek in Portugal. Daar heeft in de negentiende eeuw een rijke Portugese landeigenaar een chalet laten bouwen om zijn fotografiehobby uit te oefenen. De naam van deze man: Carlos Relvas.
Ik ben midden in mijn verhaal over dit bijzondere huis als Rita Manique, de kunstenares met wie ik net aquarellen heb bekeken, zegt: ” Maar waarom gaan jullie opnieuw naar Golegã? In Alpiarça, waar ik vandaan kom, is een nóg groter huis, dat ook bezichtigd kan worden!”. Huh, echt?
Dus terwijl de pauw op het terras van Cais do Parque in het park van Caldas da Rainha meeluistert, besluiten we meteen naar Alpiarça af te reizen. Rita checkt nog even of het museum open is. Jawel, het huis is te bezoeken, met een gids! Elke uur is er een rondleiding. Die spreken we meteen voor na de lunch af. In een klein uurtje rijden we samen met Rita Manique (neem eens een kijkje op haar kleurrijke Insta-sketchbook !) naar Alpiarça, een plaatsje vlakbij de grote stad Santarém.
Casa dos Patudos is van de man die op 5 oktober 1910 de Portugese Republiek heeft uitgeroepen: José Relvas
Het Casa dos Patudos is vermoedelijk vernoemd naar de vele eenden die in de buurt van het huis leven. Pato is eend in het Portugees. Een patudo is een dier met grote poten. Tot op de dag van vandaag vind je ze in het water van het stuwmeer vlakbij het huis. Je kunt hier trouwens prima een rondje om het meer lopen en op het terras iets drinken. Wél een kleine kanttekening: in de zomer kan het er best warm zijn.
José de Mascarenhas Relvas, de man die dit huis heeft laten bouwen, is de zoon van Carlos Relvas die dus in Golegã zo’n mooi huis voor zijn fotografiehobby liet bouwen. In 1882 huwt José Relvas de ook al bemiddelde Eugénia Antónia de Loureiro da Silva Mendes met wie hij drie kinderen krijgt.
Heel triest: hij overleeft al zijn kinderen. En zijn oudste nog in leven zijnde kind besluit in 1899 in het huis dat zijn vader met zoveel liefde heeft laten bouwen uit het leven te stappen. Zijn vader laat ter herinnering aan zijn talentvolle zoon, een begenadigd concertpianist, zijn portret naast de piano plaatsen. Je valt er zelfs ruim een eeuw later nog stil van.
Veel Portugezen kennen José Relvas als de “proclamador da República”, de verkondiger van de República Portuguesa. De huidige Portugees zal 5 oktober 1910 niet licht vergeten, want dit heuglijke feit leeft voort als een nationale feestdag.
Overigens heeft de Portugese republiek een niet zo’n fraaie ontstaansgeschiedenis: op 1 februari 1908, rond 5 uur in de middag, is de koninklijke familie bezig met een rijtoer als de koning en kroonprins op de Terreiro do Paço (ook bekend als Praça do Comércio) door republikeinse sympathisanten worden doodgeschoten. Einde monarchie in Portugal.
José Relvas krijgt in het kersverse kabinet in 1910 de functie van minister van Financiën en later wordt hij ambassadeur in Madrid. In 1919 is hij zelfs voor een korte periode Presidente do Ministério, oftewel, hoofd van de regering. José Relvas overlijdt op eenenzeventigjarige leeftijd in Casa dos Patudos in de herfst van 1929. Zijn vrouw overleeft hem 22 jaar en sterft in 1951. Sinds die datum is alles hetzelfde gebleven. En inderdaad op oude foto’s zie je dat zijn bureau er hetzelfde uitziet als het bureau dat nu nog in zijn werkkamer staat. Ze hebben alleen de papieren een beetje opgeruimd en de bureaukalender wijst 31 oktober 1929 aan, de sterfdag van José Carlos de Mascarenhas Relvas.
Aan de muur hangen veel werken van José Malhoa, die de huisschilder van deze familie is geweest. Daarnaast verzamelde José Relvas porselein en tapijten. In een zaal treffen we zelfs Vlaamse meesters uit de zestiende eeuw aan. Ook opvallend: veel meubels hebben duidelijk invloeden uit Indië.
Het duizelt je een beetje als je al die zalen hebt bekeken en ik vind het ontzettend jammer dat we geen foto’s mogen maken, want er is zo veel moois te zien dat ik graag met jullie had willen delen! Dus nu zit er voor jullie niets anders op dan zelf daar in Alpiarça een kijkje te gaan nemen ;-)!
Ook dit museumhuis bezoeken? Wel van tevoren de rondleiding reserveren!
Casa dos Patudos – Museu de Alpiarça
Rua José Relvas
2090-102 Alpiarça
T: 00 351 – 243558321
E: museudospatudos@cm-alpiarca.pt
Alpiarça ligt niet ver van Santarém (op zo’n 90 kilometer ten noorden van Lissabon. In een uur en een kwartier rijd je er grotendeels over de A1 heen ).
Golegã, de stad met Lusitaner paarden én het Carlos Relvas- chalet vol foto’s en apparatuur, is 25 kilometer van Alpiarça verwijderd. Dit witte stadje is ook zeker een bezoek waard! Informatie van de gemeente m.b.t. Casa- Estúdio Carlos Relvas vind je hier: link naar CM Golegã
Meer over de urban sketcher Rita Manique, die uit Alpiarça komt en een mestrado op de Escola Superior de Artes e Design in Caldas da Rainha volgt, tref je op haar instapagina ritamanik_sketchbook.
Geen beeldverhaal van Zin in Portugal meer missen? Tik je e-mailadres bij de volgknop in, dan krijg je net als de andere ruim zeshonderd volgers het volgende verhaal rechtstreeks in je inbox!
Zin in Portugal? 