Portugal staat niet bekend als ‘kaasland’. Vreemd eigenlijk, want je kunt hier de lekkerste kazen kopen.

Meestal halen we eens in de week kaas bij een kaasboer op de zondagmorgen boerenmarkt in Santana, vlakbij Venda da Costa in de deelgemeente Alvorninha. Met stip op één komen twee kaasjes. Totaal verschillend, maar oh, wat zijn ze lekker. De kaas van het Azoreneiland São Jorge is behoorlijk pittig en droog. De kaas uit het Serra da Estrela-gebergte kun je in een romige variant krijgen of als ‘curado’, wat belegen betekent in het Portugees. Vooral de romige ietwat scherpe variant uit de Serra da Estrela is bijzonder populair in Portugal. Ze noemen deze kaas ook wel een ‘queijo amanteigado’, een boterzachte kaas. Zo’n kaasje nuttig je door het kapje van de kaas te snijden. Vervolgens lepel je de kaas uit tot je de bodem raakt. Een ware delicatesse, die best kostbaar is. Een goede Serra da Estrela-kaas kost al gauw boven de 11 euro. Met de wat oudere, belegen variant (‘curado’) kun je weer prima je broodje beleggen of uit het vuistje eten bij een wijntje of een glaasje Ginja. Vaak zie je deze kaasjes ook als hapje vooraf in de betere restaurants verschijnen.

Van de week heeft iemand ons een kaasje van een ambachtelijke kaasboerderij aangeraden. Een echte ‘queijo amanteigado’. Tot mijn verrassing blijkt deze kaas uit Valado de Santa Quitéria (Alfeizeirão) te komen. Een plaatsje niet ver van de badplaats São Martinho do Porto aan de Costa de Prata (Zilverkust).

Interessant, want de boerderij Flor do Vale valt te bezoeken. Vol enthousiasme laat de eigenaar, Jorge Silva, zien hoe zijn koeien worden gemolken.

Het merendeel van zijn veestapel bestaat uit Friese koeien, maar er lopen ook Holstein koeien tussen. Geduldig wachten de dames op hun beurt. En ze zijn ‘van de klok’, wordt me verteld. Als men, om de een of andere reden, iets te laat is om te melken, protesteren ze luid loeiend. Het melken gebeurt drie keer per dag, om vijf uur in de ochtend, om één uur ’s middags en om negen uur ’s avonds. Het duurt ongeveer vijf minuten om elke koe gemolken te krijgen. Een druk bestaan voor de mensen op de boerderij. De taken zijn verdeeld: de een melkt, de ander maakt kaas. En deze werelden worden strak gescheiden gehouden. In de kaasmakerij is alles wit en steriel, in de schuur willen de koeien nog wel eens een koeienvlaai produceren.

De koeien staan op stal, maar niet vast in kleine hokjes. Ze kunnen vrij rondlopen, gaan liggen, langs een borstel om hun rug te laten krabben of wat eten. De stal is een open ruimte met een dak erop. Zodra de temperatuur boven de 26 graden komt – en dat is in Portugal niet ongewoon – produceren de koeien minder melk. De dames houden niet van hitte. Begrijpelijk: hun voorvaderen komen immers uit koudere oorden. Om het in de stal bij hogere temperaturen voor de koeien aangenamer te maken gaan de grote ventilatoren aan en is er ter verkoeling van de veestapel een sproeisysteem aangebracht.

Koeien die drachtig zijn, gaan drie weken voor hun bevalling naar een aparte stal. De meeste koeien leven een jaar of zeven en wegen rond de 700 kilo, met soms een uitschieter naar 1000 kilo. Melkkoeien zijn van een ander type dan vleeskoeien. Toch kan een melkkoe nog goed hamburgervlees opleveren, vertelt de eigenaar van deze melk- en kaasboerderij.

De ambachtelijke kaasboerderij Flor do Vale bestaat sinds één jaar. Het bedrijf is een groot succes in de regio. De afzetmarkt breidt zich via mond-tot-mond reclame en een facebookpagina uit. Geen wonder. Hun ‘queijo amanteigado’ kan zich meten met een goede Serra da Estrela kaas. En voor de prijs hoef je het niet te laten: rond de 3 euro voor een kaas die op je tong smelt! Zou het niet geweldig zijn als deze kaas ook internationaal een grote afzetmarkt vindt?

Adres: Queijaria Flor do Vale, Valado de Santa Quitéria, Rua do Vale Simão 66,  Alfeizerão (Alcobaça), Portugal.

Facebookpagina: Queijaria artesanal Flor do Vale

De kazen van Flor do Vale zijn in de winkel bij de boerderij te verkrijgen en, in ieder geval, bij Frutaria Tavares in Caldas da Rainha.