Met kerst eten we hier erwtensoep. Traditiegetrouw hoor je op de avond van 24 december voor óf na de mis in melk gekookte bloemkool en bacalhau te eten. We zijn dol op bacalhau, maar níet gekookt! Dus wij maken tot verrassing van iedereen erwtensoep.

Klein probleempje: hoe kom je in Portugal aan knolselderij? Heel soms zie je ze in grote supermarkten liggen, maar vaak genoeg is er geen knolselderij in de omgeving te bekennen. Dat betekent dus meenemen uit Nederland. In december bestaat een aanzienlijk aantal kilo’s vliegtuigbagage daarom uit knolselderij. En natuurlijk, je kunt rookworst vervangen door chouriço, maar als je drie joekels van knollen in je bagage stopt, kunnen daar best wat rookworsten bij. Bij de TAP mag je altijd 23 kilo gratis ruimbagage meenemen. Er blijft dan nog een kilo of vijftien over voor je kerstoutfit, gelukkig.

Maar waarom zouden we elk jaar knolselderijen aan een volksverhuizing onderwerpen? Na een bezoek aan de Azoren is mijn vader begonnen aan een kas. Hij had daar de lekkerste ananassen geproefd en wilde die ook gaan telen. Tot onze ergernis stond er op de boerderij ineens een foeilelijke uit plastic bestaande kas op een van de mooiste plekjes. Portugese kassen worden gebouwd door houten palen in de grond te slaan en daar strak ondoorzichtig dik bruinig plastic overheen te trekken. Geef mij de Nederlandse glazen kassen maar!

Wonderlijk hoe wijlen mijn vader met de omgeving omging. Word je blind voor schoonheid als je de ganse dag in een prachtige omgeving vertoeft? Of keek hij liever naar een graafmachine, een kas of een grote schuur, dan naar een ongeschonden groen dal? Ik heb hem vaak genoeg moeten smeken om alsjeblieft de graafmachine een paar meter opzij te zetten, omdat ik anders via een oranje bakbeest de wijngaard in moest kijken. Beledigd dat hij dan was!

En toen de elektriciteitsmaatschappij de betonnen palen langs de weg ging vervangen, heeft hij tot onze schrik gevraagd of hij ze mocht hebben. De mannen van de Portugese elektriciteitsmaatschappij EDP dolblij! Ze hoefden die vier meter hoge en loodzware palen niet af te voeren. Nee, ze mochten die gewoon op het land achterlaten. Uitstekende palen om een golfplaten dak op te laten rusten, vond mijn vader. De lange loodzware palen liggen nu voor de vergetelheid op dezelfde plek waar de electiciteitsmannen ze hebben achtergelaten. Lang leve de natuur: de grijze masten zijn inmiddels opgenomen in het groen, overwoekerd door geel koolzaad en rode klaprozen in de lente en groen struikgewas de rest van het jaar. Als je niet beter zou weten, zie je in het landschap kleine natuurlijke heuveltjes.

Uit de kas hebben we in vijf jaar tijd slechts één keer een petieterig ananasje mogen proeven. Hoe ze ook werden vertroeteld, de ananasteelt kwam niet van de grond. Niet dat mijn vader er rouwig om was. Hij had de kas op een plek geplaatst waar de zon van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat op scheen. In de lelijke plastic kas groeide alles als kool. Verbazingwekkend hoeveel tomaten, courgettes, paprika’s (door mijn vader steevast papperika’s genoemd), meloenen, kolen, sla en komkommers uit zo’n kas kunnen komen. Je wordt bijzonder creatief met groente als die steeds voor je ogen dreigt weg te rotten.

Twee winters terug heeft een windhoos een eind aan de kas gemaakt. De familie kon er niet om treuren. Vanaf het plekje waar het gevaarte stond, kijken we nu weer het ongeschonden dal met boomgaarden en eucalyptusbossen in. Maar ja, we willen niet eeuwig knolselderij uit Nederland mee nemen. Dus nu staat er een mooie groene ‘professionele’ kas, via de Portugese marktplaats (OLX) op de kop getikt.

En net als zijn lelijke voorganger, staat dit kasje ook de hele dag in de zon, maar op een minder uitzichtbedervend plekje. En waarom naast knolselderij niet eens proberen of pastinaak, Westlandse peper en allerlei kruiden ook in vruchtbare Portugese bodem kunnen aarden?

Nergens hier zie je in supermarkten verse salie, dille en kervel. Dus dat gaan we ook proberen. En ach, waarom ook niet, iets totaal anders, zoals lavendel? Het begin is er: in de kas ontkiemen de eerste lavendelzaadjes. Waanzin vinden de mensen in het dorp. Waarom bruikbaar akkerland verspillen aan lavendel? Maar moet je eens opletten hoe populair dit stukje Portugal gaat worden als hier de velden paars kleuren!