Als iemand het over de Heldere Bron (Fonte Clara) heeft dan is mijn eerste associatie niet een kletterende waterbron maar een stuk land met een eucalyptusbos erop. Van oudsher hebben alle grondstukken in de familie een naam. Ik denk dat niemand de kadastrale nummers kent, wél hun prachtige namen. De meest tot mijn verbeelding sprekende is toch wel ‘a Francesa’ (de Française). Waarom heet een eucalyptusbos ‘a Francesa’? Namen zoals ‘o Salgueirinho’ (het wilgje), ‘o casal’ (het koppel), ‘Várzea’ (laagvlakte) kan ik begrijpen, maar ‘a Francesa’?
Sinds kort weet ik waarom dit stuk zo heet. Het is vernoemd naar…..een hoer! Een Franse hoer, om precies te zijn.
Het zit zo:
Ik wist al langer – via de mondelinge overlevering van dorpsbewoners- dat de troepen van de Portugese koning die tegen de soldaten van Napoleon gevochten hebben hun tentenkamp hebben opgeslagen op wat nu het erf is. Het gerucht gaat dat we aan hen de inkerving ‘1800’ in het oude kruis te danken hebben. En dat er tot een jaar of tien geleden een enorme pijnboom langs de weg stond waar de kogelgaten nog in zaten. Op zijn minst bijzonder.
Maar of het waar is? De eerste Franse invasie van Portugal staat in de geschiedenisboekjes genoteerd van 1807-1808. De mannen van Napoleons handlanger, generaal Junot, hebben trouwens flink huisgehouden. Op zoek naar oorlogsbuit vonden ze het onder andere nodig om het praalgraf van Inês de Castro in Alcobaça te vernielen. Wat ze daar aantroffen lees je in de blogpost over het liefdespaar Inês en Pedro.
Geen idee meer uit welk boek het kwam, maar we hebben ooit eens geprobeerd tien kilometer te wandelen in het marstempo waarmee Napoleon zijn troepen verplaatste. De 120 passen per minuut vielen niet mee en al helemaal niet als je heuvel op, heuvel af loopt. Sneller dan elk leger kon Napoleon zijn mannen verplaatsen, maar van 1807 terug de tijd in naar het jaartal 1800? Dat lijkt me stug.
Ach, het maakt eigenlijk ook niet veel uit, wat ongetwijfeld wel waar is, is dat met het leger van Napoleon charmante dames meetrokken. Napoleon, pragmaticus, had liever hoeren die hij kon controleren dan wildvreemde lichtekooien die zijn troepen op den duur uitholden met ziektes zoals syfilis en gonorroe. Eén daarvan schijnt in onze buurt furore te hebben gemaakt, want nog steeds weet iedereen precies waar A Francesa te vinden was. Ze moet wel uitzonderlijke kwaliteiten hebben gehad. En zeg nou zelf, het is toch reuze knap, als je ruim 200 jaar na dato nog zo tot de verbeelding spreekt dat een perceel én de landweg naar je vernoemd worden. Chapeau, hoor!
