Beeldhouwfestijn SIMPPETRA

Elke zomer zie je ze weer: zes bezwete kunstenaars uit alle hoeken van de wereld zijn achter het Museu Barata Feyo in Caldas da Rainha bezig met blokken steen of marmer. Vraag vooral niet wat het moet worden (dan is hoon je deel). “Het wordt een deel van de Black Moon Trickle die overal op de wereld staan”, antwoordt de uit Zwolle afkomstige kunstenaar Chris Peterson met een blik die mij reduceert tot een cultuurbarbaar omdat ik zo’n onnozele vraag überhaupt durf te stellen. “Dit is nummer 6”, voegt hij er minzaam aan toe.

Gelukkig weet een reisgenoot de situatie te redden door fijntjes te vragen wat zijn inspiratiebron is. Portugese beeldhouwers zijn iets meer bereid om gewone stervelingen uit te leggen waar dit jaarlijks terugkerende evenement SIMPPETRA-dat met centjes van de gemeente Caldas da Rainha gefinancierd wordt –  voor staat. Én wat ze maken…

Eigenlijk weet ik het antwoord al: in de stad (vooral op rotondes) staan kunstwerken. Je kunt er niet omheen. Ik vind het een prima initiatief en verwonder me er over. Ondanks de crisis bleef de gemeente geld aan dit soort activiteiten besteden. Kunstenaars krijgen de helft van hun reis vergoed, handgeld en verder hoeven ze zich over logies en eten ook geen zorgen te maken. Fijn dat zo’n provinciestadje cultuur hoog in het vaandel heeft staan (ik weet namelijk nog wel wat zaken waar een stad in tijden van armoe het geld aan zou kunnen besteden). Maar de gemeente van Caldas da Rainha onderhoudt vijf musea en ontplooit veel culturele activiteiten.

Musea van Caldas da Rainha en een mooie ochtendwandeling door de stad

Bij mij staat met stip op één: het park van het Museu da Cerâmica. Hoe vaak ik dat al niet bezocht heb! Ontelbare malen. En het blijft betoveren. Het museum zelf heb ik één keer gezien, maar van het kleine park met beelden van Bordallo Pinheiro en prachtige tegeltableaus krijg ik nooit genoeg. De toegang tot het parkje is trouwens gratis. Voor het museum moet je echter betalen (doe ik bijna nooit; ik heb genoeg aan het park). Als je bij de ingang zegt ‘ik ga even in het park kijken, mag je zo doorlopen’. Niet vertrekken uit Caldas zonder dit parkje gezien te hebben!

Na het bezoek aan het park van het Museu da Cerâmica loop je naar het winkeltje bij de oude keramiekfabriek van Bordallo Pinheiro, waar je ogenblikkelijk een mooie schaal koopt. Wedden?

Na een bezoek aan de keramiekwinkel – waar ook ik bijna altijd wat koop – duik ik steevast het park in. Tegenover de keramiekwinkel van Bordallo Pinheiro is de ingang.

Als ik rechts aanhoud, kom ik al gauw bij het vijvertje en de bijzondere gebouwen uit de 19^e eeuw (die me altijd aan een scenario uit een Dickens-film doen denken). Al mijmerend over een verloren tijdperk loop ik zo door het park naar een van de straatjes omhoog die je richting het centrale marktplein leiden. Daar is elke ochtend een groente- en fruitmarkt.

Als ik veel tijd heb, verleng ik mijn wandeling door het oude gedeelte van de stad. Dan loop ik eerst nog even langs het oude kuuroord, waar de zwaveldampen me aan rotte eieren doen denken. Vervolgens bekijk ik de kapel van de oudste kerk van de stad (Nossa Senhora do Pópulo dateert uit 1500!) en denk aan de keren dat ik hier rouwmissen en bruiloften heb bijgewoond. De kapel is mooi betegeld, dus als het deurtje open is: werp er een blik in! En werp dan meteen een muntje in het collectebusje alsjeblieft! Het valt namelijk niet mee om alles te onderhouden…

Tegenover dit kerkje met reusachtige klok (beieren dat die kan!) is een paleisje. De enorme bougainville trekt me altijd erg aan. In dit paleis is het Museu do Hospital e das Caldas gevestigd. Rechts van de ingang is een doorgang richting het hoger gelegen gedeelte. Als de poort niet gesloten is, loop ik door! Op die manier bereik ik de achterkant van dit roze paleis. Daar ga ik naar het openlucht amfitheatertje aan de linkerkant (heb hier wel eens een fado-avond meegemaakt!). Als ik ondertussen om me heen kijk, zie ik het huidige streekziekenhuis opdoemen. Voor dit ziekenhuis is een kunstenaar al jaren bezig een Gaudi-achtig kunstwerk neer te zetten. Leuk voor het maken van weer een paar foto’s!

Via de parkeerplaats voor het streekziekenhuis loop ik naar de oude Chafariz das Cinco Bicas waar mensen eeuwenlang water uit de vijf kraantjes tapten (bica = kraan). Daarna naar de markt!

En zo heb ik een heerlijke ochtend in het stadje dat vertaald “Heetwaterbronnen van de Koningin” heet en een eeuwenoud kuuroord is – door koningin Leonor gesticht. Voor wie het verhaal niet kent: ze kreeg buikpijn, iemand wist geneeskrachtige bronnen, ze herstelde, was zó blij dat ze het dorpje waar ze had vertoefd stadsrechten verleende en zo is Caldas  (van ‘caldae’ heetwaterbronnen)  da Rainha (van de koningin) geboren.

Op de markt koop ik olijven, kruiden, brood, kaas (de zachte kaas – bijna smeerkaas!- van Flor do Vale – lees mijn blog over deze melkveehouder!-  of de meer pikante van de Azoren) en fruit. Groente hebben we bijna altijd zelf.

Maar terug naar de musea. In het park heb je het Museu José Malhoa. Dit museum herbergt het werk van schilder José Malhoa die in 1855 in Caldas da Rainha geboren is. Het museum gewijd aan deze naturalistische schilder met hier en daar een impressionistische inslag is het bezoeken waard. In de buurt van dit museum is een grote speeltuin. Dus voor de kleine medemens is even op de schommel zitten na zo’n bezoek wellicht een mooie afleiding.

Aan de rand van het park is een museum voor fietsliefhebbers. Vaak zijn hier wisselende tentoonstellingen. Ik moet heel eerlijk bekennen dat ik vaker te vinden ben in de pastelaria ernaast dan in dit kleine museum. De Pastelaria Machado (met groen betegelde gevel) ademt nog de sfeer van de jaren vijftig. Helaas hebben ze een aantal jaar geleden de boel iets gemoderniseerd, maar kijk eens omhoog naar het plafond. En ga in zo’n nisje zitten met een gebakje en een bica (kleine espresso).

En last but not least: Museu Barata Feyo, dat weer tegenover ons beginpunt, het Museu da Cerâmica, gelegen is. Hier staan de (kolossale) beeldhouwwerken van de in Angola geboren kunstenaar Barata Feyo (overleden in 1990). In de achtertuin zijn elke zomer een aantal kunstenaars bezig met blokken steen die later over de stad verspreid worden. Via een selectieproces worden deze beeldhouwers uitgekozen. Elk jaar schrijven tientallen zich in. Een paar gelukkigen mogen aan het werk. Chris Peterson met zijn Black Moon Trickle was daar een van. De mazzelaar!