Sommige delen van Portugal zuchten deze week onder hoge temperaturen die hier tot en met donderdag 7 augustus gaan aanhouden.

Ik kijk ’s morgens altijd even op IPMA, de Portugese variant van de KNMI.  Fijne site. Verder scan ik meestal even de krantenkoppen van Público en voor wie nog niet op de hoogte is: de grootste trekpleisters van Sintra zijn gesloten (ook het Palácio da Pena!) . Zó, dat noem ik nog eens een maatregel! En ik begrijp het helemaal, als je ziet hoe hoog de temperaturen in bepaalde gebieden in Portugal deze week oplopen:

Maar eerst nog even over Sintra. Tot donderdag kun je het Palácio da Pena, Castelo dos Mouros, Convento dos Capuchos en het Palácio de Monserrate niet bezoeken.

Nu staat Sintra bekend als het koelere zusje van Lissabon, waar van oudsher de rijken zich voor de zomer in hun stadspaleizen terugtrokken om zo de hitte in Lissabon te ontvluchten. Dus deze maatregel heeft niet met het feit te maken dat het in Sintra aangenamer kan zijn dan in Lissabon. Nee, deze maatregel, die het toerisme snoeihard treft, voorkomt dat het (massa)toerisme deze week onherstelbare schade aanricht aan de groene heuvels waar dit lieflijk oord zich bevindt.

Uit angst voor nalatigheid is deze dappere beslissing genomen (een sigarettenpeuk kan deze dagen zó een brand veroorzaken die een heel bos in de as legt). Bezoekers die van tevoren al (online) een kaartje hebben gekocht, kunnen het geld van hun ticket terugkrijgen.

Meer informatie hierover op de officiële site (ook in het Engels): www.parquesdesintra.pt

Deze hitte, uitzonderlijk?

Uit mijn jeugd kan ik me erg warme zomers herinneren. De laatste jaren vond ik de zomers qua temperatuur juist tegenvallen.  Ik ben op 1 augustus jarig en heb de afgelopen vijftien jaar wel eens teleurgesteld naar de hemel gekeken en gedacht, hè waarom moet het nou precies vandaag bewolkt, miezerig of nevelig zijn?

In mijn jeugd was het naar mijn idee warmer: ik herinner me levendig dat het snoeiheet was op 2 augustus, de dag dat mijn overgrootmoeder werd begraven. Zij overleed doordat ze struikelde met een pan soep in haar handen en keihard op de stenen vloer viel. Mijn vader was radeloos en is nog een arts in Coimbra gaan halen om zijn geliefde oma, naar wie ik deels vernoemd ben, op te knappen. Het mocht niet meer baten. Mijn overgrootmoeder Mariana heeft nog twee dagen geleefd en is in haar slaapkamer gestorven met in mijn herinnering twee kraters van wonden op haar voorhoofd. Ik vond het doodeng en heb die kamer jaren gemeden. Binnen 24 uur daarna moest ze begraven worden, en al helemaal begin jaren zeventig, toen we hier op de berg nog lichtjaren verwijderd waren van elektriciteit. Tot op de dag van vandaag heb ik me nog nooit zó plakkerig gevoeld als op de dag van haar begrafenis. In die tijd liep je naar de begraafplaats in Alvorninha, 4 kilometer verderop. De begrafenisstoet van mijn overgrootmoeder heeft stapvoets de vier kilometer van ons dorp naar de begraafplaats afgelegd.  Nou, ik kan je verzekeren dát dit een heel eind is op een bloedhete dag, zoals deze er toen, in mijn beleving, veel vaker dan nu waren. Mijn zusje en ik, en onze kleine beentjes, werden als kleine dametjes vervoerd in de witte Renault 16 van mijn vader. Mijn hemel, wat duurde die tocht lang en wát was het warm in die wagen (geen airco,hè, in die tijd).

Kortom, ja, het is hier, naar mijn idee, cyclisch wel eens een paar dagen warm. Maar meestal is het in de regio Oeste, aan de Portugese Zilverkust, prima toeven, als de rest van het land in de zomer onder een hittegolf gebukt gaat. Zo bracht gistermiddag een briesje van zee verkoeling en dat is heerlijk, want dan slaap je lekker.

Ook op de avond van mijn verjaardag was het voor de verandering eens perfect. Ik was er de laatste jaren een beetje huiverig voor om mijn verjaardag op de boerderij te vieren, want het is al voorgekomen dat mensen hier hebben zitten vernikkelen, of dat het regende en ik ineens voor een man of dertig naar binnen moest uitwijken.

Maar dit jaar heb ik een geweldige verjaardag gehad, van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Tot mijn verrassing hadden vriendinnen, die over zijn, de hele patio versierd en ’s avonds konden we tot laat zonder truitje buiten zitten, terwijl de fadista Sandra Caetano – jawel, dezelfde als die op zaterdagmorgen op het marktplein in Caldas da Rainha optreedt- de sterren van de hemel zong. Een feest is pas geslaagd als er wordt gedanst (volgens mijn moeder). En ja, jong én oud heeft op de dansvloer gestaan. De oudste van 89 plukte zo een van mijn blonde vriendinnen, Sheila,
van haar stoel. Voor ze er erg in had, stond ze eens niet op Rainbow in the Sky van Paul Elstak te hakken, maar werd ze zwierig door een oude Portugese heer over de patio geleid. Zó gaat dat hier, haha.

Maar terug naar de temperaturen deze dagen. Hieronder een klein overzicht en enkele wetenswaardigheden.

Hittegolf in Portugal: zondag t/m donderdag

Vanaf zondag 3 augustus 2025 tot en met donderdag 7 augustus 2025 was heel Portugal, met uitzondering van het zuidelijke district Faro, onder een officieel hitte- en bosbrandwaarschuwing geplaatst. De temperaturen stegen in veel regio’s tot 36–40 °C, met uitschieters tot 44 °C in Alentejo, de Taag- en Douro-vallei  . Ook ’s nachts koelde het nauwelijks af (er werd sprake van tropische nachten als de minimumtemperaturen tussen 20 °C en 25 °C blijven steken.

Site waar branden op worden bijgehouden

De site waarop je kunt kijken waar er een (bos)brand is, heet www.fogos.pt. Hier wordt zeer nauwkeurig bijgehouden waar er brandhaarden zijn. Wees voorzichtig met vuur. Een brandje ontstaat soms ongewild en heeft enorme gevolgen. Op deze officiële site (fogos.pt) wordt bijgehouden waar er brand is en of deze al geblust is. Deze maandagmiddag zag ik alleen brandhaarden in het noorden, o.a. bij Amarante.

Maatregelen van de Portugese staat

1. Alarmfase (Estado de Alerta) en brandgevaar

De minister van Binnenlandse Zaken, Maria Lúcia Amaral, kondigde een hoogste alarmfase af vanwege het risico op bosbranden door combinatie van hitte, drogere omstandigheden en wind.

2. Verboden

Tijdens deze periode zijn de volgende maatregelen van kracht:

Verbod op toegang, verblijf en activiteiten in bosgebieden, conform gemeentelijke bosbrandplannen. Lokale autoriteiten kunnen bosgebieden afsluiten.

Verbod op het aansteken van vuren, inclusief verbranden van afval of land, zelfs al uitgegeven vergunningen werden opgeschort.

Onderbreken van werkzaamheden met machines in bos en landelijke ruimtes, gezien het risico op vonkvorming.

Gebruik van vuurwerk of pyrotechniek werd eveneens verboden, zelfs als reeds toegestaan.

Lijkt me vrij logische maatregelen, toch? Ik denk dat ze deze dagen het liefst ook het opsteken van een sigaret zouden verbieden.


3. Monitoring brandrisico’s

Extra inzet van brandweer, politie en beveiligingsdiensten.

Intensieve monitoring van brandrisico’s en temperatuur, met snelle informatie-uitwisseling tussen autonome regio’s, gemeenten en gezondheidsdiensten.

Gezondheidsadviezen van DGS, Direção Geral da Saúde  (Directoraat‑Generaal van Volksgezondheid)

DGS publiceert de volgende specifieke richtlijnen om gezondheidsrisico’s tijdens de hittegolf te beperken op hun site:

Voldoende drinken, ook wanneer men geen dorst voelt: water of natuurlijke vruchtensappen, alcohol vermijden.

Lichte, koude maaltijden verspreid over de dag en dragen van losse, lichtgekleurde kleding, brede hoed en zonnebril.

Vermijden van inspannende activiteiten tussen 11:00 en 17:00; zo mogelijk buitenactiviteiten uitstellen naar koelere uren.

Blijven in koele, geventileerde of airconditioned ruimtes voor minstens 2–3 uur per dag; contact houden met kwetsbare groepen zoals ouderen, chronisch zieken, kinderen en zwangeren.

Zonbescherming: zonnebrandcrème SPF 30 of hoger, elke twee uur en na zwemmen opnieuw aanbrengen.

Symptomen van hittestress (zoals duizeligheid, misselijkheid, snelle pols) vereisen directe actie: bellen met SNS 24 of 112.

Statistisch gezien

In juni 2025 heeft Portugal zijn hoogste ooit gemeten temperatuur geregistreerd, maar liefst 46,6 °C in Mora  .

Tussen 28 juni en begin juli zijn er ongeveer 284 extra sterfgevallen geregistreerd, vooral bij mensen ouder dan 85 jaar.


Na regen komt zonneschijn roep ik altijd als het met bakken uit de hemel komt.  En, echt, na zonneschijn komt regen! Voor eind van de week zie ik al een piepkleine kans op regen. Dus dan kan ik misschien weer mijn leuke plu met bijzonder handvat gebruiken!

Overigens: in Caldas da Rainha is het altijd goed toeven, want koeler dan in Lissabon en in de Algarve. Ook deze dagen zijn goed door te komen, met temperaturen die in de zon de 30 aantikken, maar ’s avonds flink naar beneden gaan. Vandaag bijvoorbeeld: warm, maar nog te doen. Ik zit dit aan de keukentafel te tikken, de muren zijn 80 centimeter dik en dus is het aangenaam binnen. Buiten strakblauw en zonnig. Portugal op zijn zomers!

Geen beeldverhaal van Zin in Portugal meer missen? Tik dan je e-mailadres bij de abonneerknop in, dan ontvang je een volgend verhaal meteen in je inbox.

Ik wens iedereen mooie zomer, geniet van het weer en laten we hopen dat Onze Lieve Heer Portugal gunstig gezind is en we de bosbranden beperkt kunnen houden.

Desejo a todos um bom verão. Até breve, beijinhos!