Mijn voorstellingsvermogen werkt op volle toeren: het hete water dat uit de grond omhoog borrelt, stinkt naar rotte eieren. Goed voor je intieme delen? In mijn onnozelheid dacht ik dat het om een bed voor patiënten met darmproblemen ging. Nee, hoor, dit spartaans ogende bed is voor dames bij wie de onderkant een behandeling nodig heeft. Goh, bijzonder.

In dezelfde kamer staat een voorloper van de huidige rollator. En dan besef je: inderdaad, dit is een echt kuuroord. Niet zo’n oord waar we gezellig in een warm bad zitten met een cocktail in de hand, maar een kuuroord waar mensen eeuwenlang heen gingen om van lichamelijke malheur af te geraken.

Ik vermoed dat er veel rijke dames tussen hebben gezeten die vanwege hun fragiele zenuwen jaarlijks een paar maanden naar Caldas da Rainha werden gestuurd. Ze kwamen om van verveling in Lissabon en hun familie hoopte dat hun vermoeide gemoed in deze weldadige omgeving met geneeskrachtige bronnen tot rust zou komen. Dagindeling: ’s ochtends baden, in de middag wandelen in het park ertegenover.

Het is allemaal begonnen met ene koningin Leonor die in de vijftiende eeuw ergens in de buurt buikpijn kreeg. Iemand uit haar gevolg blijkt over geneeskrachtige heetwaterbronnen vlakbij Obidos gehoord te hebben. Koningin Leonor geneest snel en is de plek waar de bronnen liggen zo erkentelijk dat ze het dorpje stadsrechten verleent. En aldus ontstaat Caldas (van Caldae – heetwaterbronnen) da Rainha (van de koningin).

Volgens de rondleidster van het museum duurt het 2000 jaar voordat het warme water de plek van het kuuroordhospitaal bereikt. Als het water aan de oppervlakte komt, is het 38 graden en stinkt het naar zwavel.

Op dit moment is het oude hospitaal gesloten. Maar zo’n beetje mijn hele familie heeft op deze plek wel eens een behandeling gehad. Ik zie ze nog zitten, na een bad, uitrustend in de stoelen in de gang. De enige aan wie dit niet was besteed, was mijn vader. Die heeft zijn hele leven weinig rust in zijn lijf gehad en holde na zo’n bad meteen de deur uit.

Van inhaleren tot baden. De kuuroordindustrie heeft tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw op volle toeren gedraaid. In die tijd duurt een kuur al gauw enkele maanden. In het hotel van de peettante van mijn vader, Hotel Rosa, op loopafstand van het oude hospitaal, verblijven vaak dames en heren uit Lissabon die met hun voltallige personeel zijn overgekomen en maandenlang in de kost zijn.

Het gekke is dat inwoners uit Caldas da Rainha het zelf soms verderop zochten. Zo is mijn overgrootoma, naar wie ik deels vernoemd ben, steevast gaan kuren in Curia, nabij Luso. Tot op de dag van vandaag hebben we flesjes staan waar geneeskrachtig water uit die tijd in gezeten heeft. Blijkbaar nam ze na zo’n periode genoeg mee om de tijd tot de volgende kuur te overbruggen.

Als je een kaartje bij het “Museu do Hospital Termal” koopt, krijg je een privé rondleiding door de vertrekken waar de koning en koningin verbleven als ze Caldas da Rainha met een bezoek vereerden. Het paleis is te klein om te overnachten en heeft slechts gediend als uitvalsbasis om naar de kerk en naar het hospitaal te lopen.

Na de rondleiding in het stadspaleisje kun je mee naar het echte hospitaal en naar de prachtige kapel (die overigens ook zonder toegangskaartje te bezichtigen is).

Toegang tot het oude hospitaal krijg je echter alleen met een kaartje. Je ziet daar een bassin van ontroerende eenvoud. Moeiteloos kan ik me voorstellen dat mensen in deze catacombe, want meer is het niet, lagen te dobberen in heet zwavelhoudend water.
Om daarna in de stoelen bij te komen. Iets van de oude grandeur komt boven terug in de gang waar men na zo’n badsessie tot rust diende te komen.

Leefde ik maar in zo’n tijdperk. Maanden in een lief stadje vertoeven, ’s ochtends kuren, tussen de middag een heerlijk warm maal en ’s middags onder de platanen van het park – speciaal daarvoor aangelegd- flaneren. Rond een uurtje of vijf een taartje bij pastelaria Machado (bestaat nog!) en ’s avonds, na het avondeten, in een mooie jurk gelijkgestemden ontmoeten op het centrale marktplein of in het casino. Het lijkt zo aanlokkelijk, op de zenuwinzinking na….

Nuttige informatie:

Museu do Hospital Termal
Adres: Rua Rodrigo Berquó, Caldas da Rainha
Telefoon: (00 351) 262 830300
Website: Museu do Hospital Termal (let op: de informatie is volgens mij niet altijd up to date, zo staat er op de site een andere openingstijd).
Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag van 10-13.00 uur en van 14.00 tot 17.00 uur. Op zondag open van 9.30 uur tot 12.00 uur.
Toegang museum: 3 euro (senioren: 1,50 euro)
Toegang tot Hospital Termal: 1,50 euro