“Nesta Páscoa não troquemos uns anos na vida e saúde de todos por uns dias de férias ou reencontro familiar alargado de alguns”, aldus onze president Marcelo Rebelo de Sousa, ‘we gaan niet een aantal jaar leven en gezondheid van iedereen inruilen voor een paar dagen vakantie of verlengd familiebezoek van sommigen’.

Voor wie het heeft gemist: vorige weekend is er een storm van protest ontstaan toen bleek dat veel Lisboetas, inwoners van Lissabon, via de iconische hangbrug over de Taag, de Ponte 25 de Abril, naar het zuiden wilden gaan om daar bij familie of in hun tweede huis het weekend door te brengen. De commentaren op social media waren niet mals. Ik las er zelfs één die zei dat Noord-Europa misschien toch gelijk had en dat we in Portugal allemaal stommelingen zijn. Deze man doelde natuurlijk op de ongelukkige opmerking van Wopke Hoekstra (die inderdaad beter zijn mond had kunnen houden, maar dat terzijde …).

Het gaat goed met de zelf-isolatie. Alleen afgelopen weekend dus even niet. De beelden van ellenlange files voor de brug met auto’s volgeladen met kinderen en spullen die één voor één door de politie werden gecontroleerd staan op het netvlies van Portugezen, die in deze penibele tijd al helemaal niet op enorme boetes zitten te wachten. Het voorwerk is dus gedaan en iedereen zal in zijn oren knopen dat er met de maatregelen, die bij de verlenging van de Estado de Emergência tot 17 april horen, niet te spotten valt. Bij de al geldende maatregelen komen er nog twee bij: het is verboden om met meer dan 5 mensen bij elkaar te komen, tenzij er een familiale band is of je deel uitmaakt van een grote familie. En: met Pasen blijf je thuis! Van donderdagavond 9 april 00.00 uur tot woensdag 13 april mag niemand zijn concelho (gemeente) verlaten, niet met de auto, te voet of anders. Je mag alleen buiten je gemeentegrens komen om noodzakelijke boodschappen te doen, te werken of voor mantelzorg. Als je gaat werken, heb je een bewijs van je werkgever op zak. Drie gemeentes zijn – op dit moment, vermoed ik- van deze paasmaatregel uitgesloten, simpelweg omdat er geen besmettingen zijn: Vila Real de Santo António, Oliveira de Azeméis en Montijo.

In deze periode zullen ook de vliegvelden dicht zijn. Ze zijn alleen open voor vracht- en humanitair vervoer dat op verzoek van de Staat wordt uitgevoerd. Verder kunnen de ministeries van Binnenlandse Zaken en Gezondheidszorg landen aanwijzen vanwaaruit mensen die Portugees territorium binnenkomen verplicht naar de dokter moeten voor controle.

Tijdens de toespraak van 20.00 uur op donderdag 2 april valt op hoeveel statiger dan zijn Hollandse evenknie de president van Portugal Marcelo Rebelo de Sousa zijn toehoorders benadert. Het decor is sober en stijlvol. Het signaal aan Europa duidelijk: de Portugese vlag trouw naast de Europese. Marcelo Rebelo de Sousa, met zijn rustige gedragen dictie, geeft mij in ieder geval het gevoel dat ze weten wat ze doen. In Portugal geen ‘en nu geef ik het woord aan Hugo‘ zoals ik Mark Rutte dit voor een bijeengezocht decor in een of ander persconferentiezaaltje onlangs hoorde zeggen. En ook geen verkeerd camerastandpunt, waarbij journalisten iedere keer door het beeld lopen. Deze knulligheid tijdens de een na laatste persconferentie riep bij mij een gevoel op dat het lot van Nederland in handen van goed bedoelende amateurs is.

De president geeft in zijn toespraak vijf doelen die het regeringsbeleid nu moet uitstippelen. Om te beginnen wil de regering risicogroepen beschermen, en hij noemt ouderen en daklozen, maar ook werknemers in lay off. Verder willen ze kritieke toestanden in gevangenissen voorkomen. Deze opmerking vind ik bijzonder, want het feit dat dit de tweede opmerking in de rij was, geeft al aan dat er nijpende toestanden zijn. Als derde doel wordt het nemen van beslissingen over het schooljaar aangedragen. Er gaan stemmen op om de eindexamens (provas finais) in september af te nemen. Bij punt 4 doet de president een dringend verzoek aan alle Portugese emigranten (en dat zijn er miljoenen): kom nu niet naar Portugal. En als laatste vraagt hij de Portugezen zelf om alles te verzetten.

Hoe verwerk je zo’n verlenging?

Mensen vragen me ‘zit je moeder nu niet in de put?’. Huh, nee… Zolang onze gesprekken gaan over grijze haren die nu niet meer geverfd kunnen worden, is er niets aan de hand, toch? Bovendien: de actieradius was toch al beperkt. Dagen verlopen als je tachtig bent volgens een ingesleten patroon: plantjes op terras water geven, belletje hier, belletje daar, lang leve WhatsApp en onze levendige Hollands-Portugese familieapp, wandelingetje met Perdida én de dagelijkse gymnastiek via de tablet (mijn moeder is leniger dan ik, kan ik je verzekeren, die doet trouw elke dag mee met Nederland in Beweging).

Zelfs mijn doorgaans sombere tante Tia klinkt opgewekt deze dagen. Alsof ze het een machtig interessante tijd vinden, deze dames, die zelf uit 1940 stammen en al heel wat hebben doorstaan. Nu nog duimen, bidden, hopen dat ze gezond blijven en ook dit tijdperk weer vrolijk achter zich kunnen laten!

En wat doe ik? Para matar saudades (om mijn heimwee te stillen) bekijk ik foto’s van een tijdperk waarin alles wat nu bijzonder is zó gewoon leek. Het valt me ineens op dat ik veel instagrammabele plaatjes van het dagelijkse leven van mijn moeder heb. Dus mam, uitgroei of niet: het gaat om uitstraling en die heb je ook gewoon nog op je 80, 81 en je honderdste, echt! Kijk maar:

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Geen beeldverhaal van Zin in Portugal meer missen? Tik dan je e-mailadres in bij de volgknop. Of like de Zin in Portugal-pagina op Facebook.

Meer lezen over een leven in een boerenfamilie en hoe mijn Portugese familie de oorlog is doorgekomen? Of informatie over sites waar je van alles over corona in Portugal kunt vinden? Klik dan op een van onderstaande beeldverhalen!

Vier jaar lagere school en heel slim

Boter en bacalhau in de oorlog

Pasen in Portugal

Corona informatie